ACM-uitspraak in Vionzaak is opmaat naar betere positie varkenshouder in ketenconcept

​De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft de toezegging van slachterij Vion om niet meer eenzijdig overeenkomsten aan te passen bindend verklaard. POV heeft in februari 2023 de ACM gevraagd te handhaven op drie overtredingen van de wet oneerlijke handelspraktijken (OHP) landbouw door Vion. Vion heeft volgens de ACM twee keer een eenzijdige wijzing doorgevoerd die op gespannen voet leeft met de wet OHP. Vion heeft daarop een toezegging gedaan de overeenkomsten aan te passen in lijn met de wet.

Ondanks dat POV niet op alle punten gelijk heeft gekregen en Vion de te weinig uitbetaalde nabetaling niet alsnog hoeft uit te keren, is POV wel positief over het besluit. Het heeft niet alleen gevolgen voor de deelnemers aan het ketenconcept Good Farming Balance, maar voor alle overeenkomsten tussen varkenshouders en hun afnemers. Afnemers mogen immers niet eenzijdig de voorwaarden wijzigen. POV ziet het besluit dan ook als opmaat naar een betere en constructievere samenwerking tussen leveranciers en afnemers. Er dient immers vooraf overeenstemming bereikt te worden over de voorwaarden in de overeenkomst tussen varkenshouder en slachterij.
POV pleit al langer voor het organiseren van varkenshouders in concepten-clusters. Als erkende Producentenorganisatie kan POV de varkenshouders bijstaan bij het tot stand komen van de voorwaarden. POV ziet het besluit van de ACM als opmaat naar een betere positie van de varkenshouder in ketenconcepten.
 
POV krijgt op twee punten gelijk
ACM startte een onderzoek naar Vion vanwege publicaties over het eenzijdig wijzigen van de Good Farming Balance-overeenkomsten. Omdat deze overeenkomsten gericht zijn op een langdurige samenwerking met de leverancier-varkenshouder kent de overeenkomst een opzegtermijn van een jaar. Om de varkenshouder comfort te geven dat Vion een concurrerende prijs betaalt, heeft men in 2017 het PIG-systeem (referentie ‘mandje’) ingevoerd, dat als referentie dient. Kort gezegd betaalt Vion aan het einde van het kalenderjaar bij als blijkt dat de mutatie in het mandje meer is gestegen dan de mutatie van de Vion-notering. Vion heeft de samenstelling van het mandje eenzijdig aangepast in september 2022, in het eigen voordeel. Daarnaast heeft Vion begin 2023 een maximum (cap) toegevoegd aan het mandje, zodat Vion nooit meer dan 1,5 cent/kg zou hoeven bijbetalen. Deze twee wijzigingen moet Vion herstellen. Bovendien moeten de overeenkomsten aangepast worden in lijn met de wet OHP zodat Vion zich niet meer het recht mag voorhouden de overeenkomsten zonder toestemming van de leverancier te wijzigen. De gewijzigde overeenkomsten moet Vion binnen twee weken aan haar leveranciers aanbieden.

Eén punt niet gehonoreerd
Volgens POV heeft Vion nog een derde OHP gepleegd, door de DG Agri Pig Carcass price (onderdeel van het mandje) niet goed toe te passen. In de overeenkomsten staat duidelijk dat hiervoor de DG Agri-notering toegepast moet worden. Vion berekent die echter op een eigen, niet openbare en transparante wijze. Dit opnieuw in het eigen voordeel. De ACM heeft deze klacht afgewezen. Volgens ACM is hier sprake van een verschillende interpretatie van de wijze van berekenen. Voor POV is dit onbegrijpelijk. Er is namelijk maar één DG Agri-notering. ACM geeft aan dat hiervoor de weg naar de civiele rechter openstaat.
 
Lees hier de besluiten van ACM: Besluit toezeggingen Vion en Besluit afwijzing klacht.